Алматы   облысы

Еңбекшіқазақ  ауданы

«Қ.Орымбетов  атындағы орта мектеп» КММ

«Білім.Өнер.Еңбек» бірлестігінің 

2023-2024 оқу жылы бойынша жылдық есебі

Бірлестік жетекшісі    Б.Алимжанова

Жаңа оқу жылына кемшіліктерді болдырмау туралы  ұсыныстар   берді. Жоспарға сәйкес жұмыстарды нақты , нәтижелі орындау керектігі айтылды. Әдістемелік бірлестіктің мақсаты  нәтижеге бағытталған қазіргі заман талабына сай оқушыларға сапалы білім беру арқылы, білім сапасын арттыру және болашақ жастарымызды дұрыс мамандық таңдауына бағыттай отырып, қазіргі  білім- ғылым -инновациялар әлеміне, отансүйгіштікке тәрбиелеу.

2023-2024 оқу жылында химия-биология,   технология және  музыка» пән бірлестігінің жетекшісі өзгерген жоқ.  Сонымен қатар жаңартылған оқу бағдарламасымен  танысып, талданды.

Үшінші мәселе бойынша  жаңа оқу жылының нұсқау хаты қарастырылып, ондағы өзгерістер мен жаңа енгізулер назарға алынды. Сонымен қатар бірлестік мұғалімдері өз бағыты мен  пәндері бойынша Республикалық, облыстық және аудандық  семинарларға қатысып, биылғы оқу жылының ерекшеліктерімен танысты. Осы нұсқау хат бойынша жаңа оқу жылына берілген сағат жүктемелеріне қарай күнтізбелік тақырыптық жоспарларын тамыз айының  30 дейін  бекіту.   Сонымен қатар биылғы жылғы мәселелердің бірі - өткен оқу жылының білім сапасындағы олқылықтарды жою. Ол үшін негізгі пәндер бойынша  сабақ мақсаттары қайталанған бірдей тақырыптарда өткен материалдарды жаңғырту.

    Сыныптар бойынша кітапханаға түскен оқулықардың тізімін алып,   бірлестік ішінде бекітілді.

  Келесі мәселе бойынша  бірлестік мұғалімдері жаңа оқу жылының сағат жүктемелерімен танысты:       .

                                           Телеуова Р биология пәні мұғалімі   - 24 сағат педагог-модератор;

                                           Ноканова Д химия  пәні мұғалімі – 24 сағат; педагог-сарапшы;

                                            Алимжанова Б химия пәні мұғалімі – 24 сағат ; педагог-сарапшы;

Хапсемет А  биология пән мұғалімі – 20 сағат; педагог-сарапшы;

                                            Телеуова Е -8 сағ

                                             Рысдаулетова А – 8 сағат

                                             Бухабай Г – 24 сағат

                                             Бухабай  М –  23 сағат

                                             Архаров С – 24 сағат 

                                            Бейсенбаева Ж - 16 сағат

                                            Муслім А – 18 сағат; 

       Химия  пәні бойынша оқушыларды  ғылыми жобаға дайындайтын мұғалімдер: Ноканова Д –  10 «Ә» сынып оқушысы Әсенқызы  Меруерт, олимпиада 10 «А» сынып оқушысы  Өмірхан Нурай ,Телеуова Роза биология  пәнінен – 10 «А» сынып оқушысы Хабит Томирис дайындайды.

    Ал өребәйгеге 8-11 сыныптар бойынша химия  пәнінен Алимжанова Б мен Ноканова Д, ал биология пәнінен Телеуова Роза мен Хапсемет А дайындайды. 9 бен 11 сыныптарда сабақ беретін пән мұғалімдері оқушыларды үздіксіз, нәтижеге бағытталған ББЖМ мен ҰБТ – ға жыл бойы дайындық жұмыстарын жүргізеді.

     Сәуір айында біліктілік арттыруда тестілеуден өткен химия пәнінің мұғалімі Д.Ноканова педагог-зерттеушіге; технология пәні мұғалімі Муслимова Асель педагог-модераторға тесттен өтті.

Химия пәнінің мұғалімі Алимжанова Бану Алимжанқызының  жылдық есебі

2023-2024 оқу жылындағы  әдістемелік нұсқау  хаттағы өзгерістермен танысып, биылғы оқу жылындағы енгізілген өзгерістер айтылды.Өз пәнім бойынша  біліктілік санатын арттыруда « Педагог – сарапшы» санатына өттім. Жаңа оқу жылында сыныптар белгіленіп, сәйкес сабақтарымызғаоқу бағдарламасының негізінде күнтізбелік   тақырыптық жоспар құрылып, бекітілді.Тақырыптық жоспар негізінде тоқсан бойынша қысқа мерзімді жоспар реттелді. Пәндік құзіреттілік, жаңа форматтағы сабақ берудің тиімді әдіс-тәсілдері тақырыбы бойынша  курстарда оқыдым. «Lesson Study» зерттеу бойынша  онлайн курс оқып, сертификат алдым. 

«Тамыз кеңесі»  аудан ұстаздарымен тәжірибе алмасу мақсатында семинарға қатыстым. Бағдарламаға сәйкес химия пәнін оқытуда тиімді әдістер, платформалар жайлы жақсы ақпараттар алдым. Зертханалық, тәжірибелік жұмыстарды жүргізуде бағалау жүйесі күнделікке енгізу туралы айтылды. Сонымен қатар 

Химия пәні бойынша 10 «А» сынып оқушысы   Тугалбаева Акерке ІІІ дәрежелі аудандық дипломмен  мараптталды. Химия   пәнінің   мұғалімі  Алимжанова  Бану   Алимжанқызының  өткізілген ашық сабағы туралы   мәлімет.      

           Сыныбы: 7 «В».Уақыты:11.10.2023жылы.Сабақтың  тақырыбы: «Заттардың агрегаттық күйі».Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты:7 .1.1.4 -заттардың әртүрлі агрегаттық күйлерін білу және бөлшектердің кинетикалық теориясы тұрғысынан қатты, сұйық, газ тәріздес заттардың құрылымын түсіндіру. Ашық сабақ оқушылармен сәлемдесіп, сабаққа назарын аудару мақсатында «Менделеев хаты» бойынша бүгінгі сабаққа жақсы тілектерденбасталды.

Өтілген тақырыпты еске түсіру мақсатында «Шындық/жалған» ойыны жүргізілді. 

Оқушылар «Baamboozle» ойыны бойынша , смарт теледидарда жүргізілді. Оқушылар белсенділік танытып, 10 сұрақтың 7-8 дұрыс жауап берді.

Жаңа  тақырыпты ашу үшін жұмбақ жасырылып, жауабын тақырыппен байланыстыра отырып өз ойларын еркін жеткізді. Тақырыпты «Терминдер сөйлейді» әдісі бойынша оқулықпен жұмыс жүргізіп, өздері негізгі түсініңтерін анықтап жаңа тақырыпты меңгере бастады. Бөлшектер теориясы бойынша , сәйкестендіру тапсырмалары орындалды. Сабақ барысында жақсы қатысқан  оқушыларды 7-10 баллмен бағалады.

“ Білім.Өнер.Еңбек” онкүндігінде мұғалімдермен “ Жаңа форматтағы мұғалім” тақырыбындағы коучинг. 

Мақсаты: Мұғалідер  игерген оқыту стратегияларын қолдану қажеттілігін білу, әдіс тәсілдердің бағытталуын ұғыну.

Қатысушыларды қарсы алу, амандасу. «Қуант, Есім» тренингі арқылы өз есімдерінің бас әрпінен келетін әдемі тілектерді оң жақ көршісіне айту.

Б-бақытты бол, биіктей бер, бірлі болсын.

«ШЕБЕР» әдісі.

Тақырыпты презентациялау

бойынша білім бөлімі»  мемлекеттік мекемесінің

«Қ.Орымбетов атындағы орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі 2023 жылдың қараша айында жүргізілген тексеріс бойынша анықтама

06.11. 2023 жылы асханада тексеріс жүргізілді.. 

Тексеру жүргізілу мақсаты- оқушылардың күнделікті тамақтанатын, тамақ жасайтын орындарымен тамақ өнімдерінің мерзімін бақылап, қадағалау және оқушылардың сапалы тағам ішуі. 

Асхананың тазалығы:  Асхананың тазалығы талапқа сай , азық -түлік сақтайтын қоймада арнайы сөрелер қойылған. 

Тамақтың сапасы: Тағамның салмағы нормаға сәйкес .Мектептегі ыстық тамақпен қамтамасыз ету жұмыстары талапқа сай деп    бағалансын. Медициналық қызметкерлер Г.Сангулова мен  Р.Саманбетова  тағамдардың талапқа сай дайындалуын,  аспазшылардың денсаулығының дұрыстығын үнемі бақылауда ұстасын. Бракераждық комиссияның жұмысы жоспарға сәйекес жалғасын тапсын.

Ұсыныс: Ас блоктарында шамдарда қорғаныш арматурасының, ылғалдан қорғанышы  бар    шамдармен қамтамасыз ету

Ескерту:  Осы   ескертулер асхананы жалға алушыға айтылды.  

Комиссия мүшелері:

Комиссия хатшысы – әлеуметтік педагог                                     А.Болысбаева 

Комиссия мүшелері:   кәсіподақ ұйымының төрайымы                 Р.Казибаева   

                                                   педагог психолог                             А.Шаденова 

мектеп ата-аналар комитетінің төрағасы                                      Р.Досанова  

 тәрбие жөніндегі орынбасары                                                         А.Баймахан 

тәрбие жөніндегі орынбасары                                                          Г.Бизакова 

  Таныстым:                     Асхананы жалға алушы:                                Е.Исакова

бойынша білім бөлімі»  мемлекеттік мекемесінің

«Қ.Орымбетов атындағы орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі 2023 жылдың қараша айында жүргізілген тексеріс бойынша анықтама

06.11. 2023 жылы асханада тексеріс жүргізілді.. 

Тексеру жүргізілу мақсаты- оқушылардың күнделікті тамақтанатын, тамақ жасайтын орындарымен тамақ өнімдерінің мерзімін бақылап, қадағалау және оқушылардың сапалы тағам ішуі. 

Асхананың тазалығы:  Асхананың тазалығы талапқа сай , азық -түлік сақтайтын қоймада арнайы сөрелер қойылған. 

Тамақтың сапасы: Тағамның салмағы нормаға сәйкес .Мектептегі ыстық тамақпен қамтамасыз ету жұмыстары талапқа сай деп    бағалансын. Медициналық қызметкерлер Г.Сангулова мен  Р.Саманбетова  тағамдардың талапқа сай дайындалуын,  аспазшылардың денсаулығының дұрыстығын үнемі бақылауда ұстасын. Бракераждық комиссияның жұмысы жоспарға сәйекес жалғасын тапсын.

Ұсыныс: Ас блоктарында шамдарда қорғаныш арматурасының, ылғалдан қорғанышы  бар    шамдармен қамтамасыз ету

Ескерту:  Осы   ескертулер асхананы жалға алушыға айтылды.  

Комиссия мүшелері:

Комиссия хатшысы – әлеуметтік педагог                                     А.Болысбаева 

Комиссия мүшелері:   кәсіподақ ұйымының төрайымы                 Р.Казибаева   

                                                   педагог психолог                             А.Шаденова 

мектеп ата-аналар комитетінің төрағасы                                      Р.Досанова  

 тәрбие жөніндегі орынбасары                                                         А.Баймахан 

тәрбие жөніндегі орынбасары                                                          Г.Бизакова 

  Таныстым:                     Асхананы жалға алушы:                                Е.Исакова

бойынша білім бөлімі»  мемлекеттік мекемесінің

«Қ.Орымбетов атындағы орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі 2023 жылдың қазан айында жүргізілген тексеріс бойынша анықтама

                02.10.2023ж мектеп асханасында комиссия мүшелерімен тексеріс жүргізілді. Тексеру жүргізілу барысында анықталған кемшіліктер болмады. Жұмыс орындары мен тағам дайындайтын орындары таза. Сол күнгі жасаған тоқаштары, самсалары мен бәліштері пештен жаңа алынған. Қоймадағы ұндар мен күріш, алма қағы, манка ботқалары қапта беттері жабылған. Тоңазытқыштағы тағамдардың уақыты, көрсетілген күнінен өтпеген:

Шұжық 29.08 сақтау мерзімі 6 ай.

Сары май 05.09 сақтау мерзімі 1 ай.

Шай 14.07 сақтау мерзімі 2 жыл.

Макарон 22.08 сақтау мерзімі 2 жыл. 

Күріш 27.06 сақтау мерзімі 12 ай 

Фарш 15.10 және т.б.

      ЖББ есебінен тағамданатын оқушылардың асы дайын, кесте бойынша бекітілген сыныптарға үлестірілді. Оқушылар тамақтанатын орындар, терезе алды, еден таза. Асхана қызметкерлері өз жұмыстарын орынды атқаруда. Мектеп асханасының санитарлық жағдайы, асхананың жалпы тазалығы, ыдыстардың тазалығы, азық-түлік сақтайтын қоймалар, жеміс-көкөніс сақтайтын орындар, қайнату, қуыру цехтары, ыдыс-аяқ жуатын бөлмелер, азық-түліктердің сақталуы мен тұтыну мерзімі талапқа сай. Тамақ өнімдерінің сапасы, тағамдардың дайындалу технологиясы талапқа сай, асханадағы тазалық ережелерінің нормалары сақталған. Асхана жұмысы комиссия мүшелері тарапынан үнемі бақылансын

Комиссия мүшелері:

Комиссия хатшысы – әлеуметтік педагог                                     А.Болысбаева 

Комиссия мүшелері:   кәсіподақ ұйымының төрайымы                 Р.Казибаева   

                                                   педагог психолог                              А.Шаденова 

мектеп ата-аналар комитетінің төрағасы                                       Р.Досанова  

 тәрбие жөніндегі орынбасары                                                         А.Баймахан 

тәрбие жөніндегі орынбасары                                                         Г.Бизакова 

  Таныстым:                     Асхананы жалға алушы:                                Е.Исакова

бойынша білім бөлімі»  мемлекеттік мекемесінің

«Қ.Орымбетов атындағы орта мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі 2023 жылдың қыркүйек айында жүргізілген тексеріс бойынша анықтама

04.09.2023 жылы асханада тексеріс жүргізілді. 

Тексеру жүргізілу мақсаты- оқушылардың күнделікті тамақтанатын, тамақ жасайтын орындарымен тамақ өнімдерінің мерзімін бақылап, қадағалау және оқушылардың сапалы тағам ішуі. 

Асхананың тазалығы:  Асхананың тазалығы талапқа сай , азық -түлік сақтайтын қоймада арнайы сөрелерде тұр. 

Тамақтың сапасы: Тағамның салмағы нормаға сәйкес 

Ұсыныс: Тамақ өнімдерінің сапасы, тағамдардың дайындалу технологиясы талапқа сай, асханадағы тазалық ережелерінің нормалары сақталған. Бекітілген мәзір бойынша дайын ас көлемінің шығымы өз деңгейінде.Аудандық білім бөлімі жіберген ас мәзірімен таныстырылды. Тамақ өнімдерінің сапасы, тағамдардың дайындалу технологиясы талапқа сай, асханадағы тазалық ережелерінің нормалары сақталған. Асхана жұмысы комиссия мүшелері тарапынан үнемі бақылансын

Комиссия мүшелері:

Комиссия хатшысы – әлеуметтік педагог                                     А.Болысбаева 

Комиссия мүшелері:   кәсіподақ ұйымының төрайымы                 Р.Казибаева   

                                                   педагог психолог                             А.Шаденова 

мектеп ата-аналар комитетінің төрағасы                                       Р.Досанова  

 тәрбие жөніндегі орынбасары                                                         А.Баймахан 

тәрбие жөніндегі орынбасары                                                          Г.Бизакова 

  Таныстым:                     Асхананы жалға алушы:                                Е.Исакова

№ 1 хаттамасы

Қаракемер ауылы                                                                         14.09.2022 ж

Қатысқандар:   5 - 11 сынып қыздары

Мектепішілік қыздар жиналысында қаралатын мәселелер:

1. Жылдық жұмыс жоспарымен танысу
2. Жетекші, хатшы сайлау.
3. Клуб мүшелерін таңдау.

1. Мектеп директорының тәрбие-ісі жөніндегі орынбасары А.Баймахан жиналысты ашып, бүгінгі жиналыста қарастырылатын мәселелермен таныстырып өтті.
2. Сонымен қатар 2022 - 2023 оқу жылында өткізілген іс-шараларға қысқаша мәлімет беріп, қыздар жиналысының жылдық жоспарымен таныстырды.
3. Қыздар клубының жетекшісі етіп қазақ тілі және әдебиет пән мұғалімі А.Өмірзақ оқушылар қалауымен сайланды.
4. А.Өмірзақ  өз сөзінде-мектепішілік қыздар  клубын   5 – 8 сынып  «Ай - ару»  және  9 - 11 сынып  «Әдемі» деп атауды ұсынды.
5. Келесі кезекте Ай - ару» және «Әдемі» -деп аталған қыздар клубының мүшелері тағайындалды

Қазан айында   «Қыз бала әдебі» тақырыбында отырыс өтті.

                Мектепбімізде қазан айында «Қыз бала әдебі»  тақырыбында қыздармен отырыс өтті. Отырыста қыздар ұйымының жетекшісі  Айнур  Өмірзақ   қызбаланың мінезін, жүріс-тұрысын, мектепте өзі қалай ұстау керек т.б. тақырыптар қозғалды. Қыздардың бірі жаңа буырқанған бұлақтың бастауы болса, екіншілері ағысы қатты арналы өзен сияқты,бірі момын да жуас, енді бірі өткір де өжет.

             Бастауыш сыныптағы қыз бала ұқыптылыққа, тазалыққа, үлкенді   және достарын сыйлауға, мектепте өзін-өзі ұстауға тәрбиеленсе, 5-8 сыныптар аралығындағы қыз балалар тәрбиесі алғашқы кезеңдегі тәрбиені жалғастырады. Қыздардың мінез тұрақтылығын қалыптастыра отырып, инабаттылыққа, әдептілікке, ізет пен мәдениеттілікке тәрбиелеу қажеттілігі тууда. 9-11 сыныптар арасындағы қыз баланы қоғамның белсенді мүшесі екенін ұғынуға, адал достықты, таза махаббатты түсінуге тәрбиелеу.

Қыздар ережесімен таныстырды: 

•   Қысқаша амандасу рәсімін орындау;
• Орынсыз еліктеп, әлем-жәлем киініп ерсіленбеу;
• Әдепсіздік пен азғындық жолға түспеу;
• Спиртті ішімдіктер ішуден, темекі тартудан аулақ болу;
• Әйел адамға тән өнер түрлерінің барлығын, үй шаруасын меңгеруді үйрену;
• Ұлдар мен ер азаматтар тәртібіне қыздар әдептілігінің зор ықпалы бар екенін дұрыс түсіну;
• Үлкендердің алдын орғытып жолын кеспеу;
• Өтірік, өсек айтпау – ережелерімен таныстырды. 

          «Қыз тәрбиелей отырып, ұлтты тәрбиелейміз» деген қанатты сөздің өзі қыз бала тәрбиесінің қаншалықты маңызды екенін айтып сөзін аяқтады.

Қараша айында 9-11 сыныптар арасында «Ерте жүктіліктің мертеңі қандай?» тақырыбында дәрігерлермен кездесу өтті.

                    Бүгінгі күннің трагедиясы тәрбиеден басталып жатқан жайы бар. Біз көз жұма қарап жүрген бұл өзекті мәселенің мән-жайынан қалың көпшілік хабардар. Өрімдей жас қыздардың басына түскен қасірет олардың өмірінде сызат қалдырды. Ашығын айтар болсақ, бұл күні жеткіншек қыздардың оң жақта отырып-ақ құрсақ көтеруі жиіледі. Бұрындары қысылғанда қуыс таппайтын құбылыс енді бір-екі жел сөзге ұласып, жабулы қазан жабулы күйінде қалатын болды.

                   Біреу біреуге ақыл айтып, жөн сілтейтін заман келмеске кетті. Арды жоғары қоятын қыздарымыз жоқ жерден қылық шығаруда. «Қыз он беске келгенде, шашынан көп жаласы» дегендей, бойжеткен қыздың соңынан қашанда сөз еретіні белгілі. Жастықтың дәмін татпай жатып, зәрін тартатын қыздарымыз көбейді. Бұрындары бір кісі «қызды баққаннан, ешкі баққаным артық» деген екен. Аруларымыз санасыздықтың салдарынан сан соғып қалып жатыр. Бір кездері қазақ қыздарының намысын ерлеріміз найзамен қорғаса, бүгінде кейбір аруларымыздың ары аяқ астында. Ерте жүктіліктің етек алуына кімді кінәлаймыз? Көше кезген көріктісымақ қызды ма, «қызға қырық үйден тыйым салмаған» ата-анасын ба, әлде ойнап-күлген ортасын ба?! Махаббаттың буына мас болып, ерте ұрынатындар сезімнің жетегінде кетеді де, сол сезімге тағдырын билетеді. Ақыл емес, сезім басқарған өмірлерінің әп-сәтте күлі көкке ұшады. Бар қадір-қасиетінен айырылған қыз ертеңгі күніне күмәнмен қарап, болашақ бағытына жол таппай адасады. Аяғының ауырлағанын білгеннен соң психологиялық зардап шегетіні тағы бар. Таяқтың бір ұшы өзіне тиетінін біле тұра, батыл деп тапқан қадамға кіріспек болады. Айтайын десе, анасынан артық ауыз сөз естігісі келмейді. Сосын өзінше шешім қабылдауға тырысады. «Тағдырыма жазылғаны осы шығар» деп, түсік тастауға дейін барады.

                   Жүкті боп қалған қыздардың тірлігін көз алдыңызға елестетіңіз. УЗИ-ге барып, құрсағындағы шарананың ай-күнін біліп алады. Одан қалды, баланы алдырту үшін ақша жинайды. Ақырында бір тоқтамға келеді. Жеке емханаға барып, аборт жасатады. Оның құны туылмаған баланың мерзіміне байланысты. Осындай қадамға барған бір қызды әңгімеге тартып көрдім. Бірақ кейіпкеріміз аты-жөнін жарияламауды өтінді. Оған медбике «2 апта мен 4 ай аралығындағы бойға біткен шарананы қиындықсыз алдыруға болады» деп түсіндірген. Ойланып жатпастан 20 мың теңгеге келіседі. Осының алдында жігіті «үйленем» деп уәде берген. Қыздың аяғы ауыр боп қалғанын біліп, сөзінен тайқып шығыпты. Қыздың мұндай қадамға баруына әлеуметтік тұрмысы әсер еткен. Үйленуіне ата-анасы қарсы болған. «Аш құлақтан тыныш құлақ» деп, ақыры баладан құтылды. Қазіргі таңда жасанды түсік жасатудан өзге, қыздардың қолданып жүрген тағы бір амалы – әртүрлі дәрілерді пайдалану. Таныс арқылы тапқан медбике оған баланы түсіруге көмегі тиеді деген дәрі қабылдауды ұсынады. Кейбір жеке емханалар үшін бұл ақша табудың көзі болып тұрғаны жасырын емес.

             Ардан аттаған қыздың алысқа бармайтыны анық. Қыздардың ерте жүктілікке бой алдыруын әлем гинекологтары былай түсіндіреді: «Қыз балалардың физиологиялық жетілуі ер балаларға қарағанде ерте. Олар жыныстық жетілу кезінде өрескел қателікке бой алдырады. Себебі сол уақытта психологиялық, әлеуметтік өзгерістерге ұшырайды. Қыз баланың жыныстық жетілуі 18 жасқа дейін толық қалыптасады. Сондықтан көбіне сезімге ерік береді». Ал Қызылорда қалалық перзентханасының бас дәрігері Г.Жұмашева: «Қабыну процестерінен бөлек, жүктіліктен тыс аурулар да ерте босануға себепші. Қалада жас қыздардың босануы тым жиілеп кетті немесе азайып бара жатыр деп біржақты айта алмаймыз. 18 жасқа толмаған қыздарды жас босанушылар категориясына қосуға болады. 2011 жылы қалада осы категорияға жататын 18 жасқа жетпеген 77 қыз болса, өткен жылы бұл көрсеткіш 40-ты құрады. 13-15 жастағы қыздар да босанып жатыр. Олардың қандай жағдайда дүниеге сәби әкеліп жатқаны айтпаса да түсінікті. 19 жастағы қыздың үшінші нәрестесін босанғанын білеміз. Қайда асығатынын қайдам?! Біз оларға ешқандай шектеу қоя алмаймыз. Дегенмен, әйел ағзасы бір сәбиін босанғаннан кейін қалыпты жағдайға түсу үшін кем дегенде 2 жыл уақыт қажет. Босанушы жасөспірімдер, ең алдымен, психологиялық тұрғыдан зардап шегеді. 15-тегі қыздың өзі әлі бала емес пе?! Дені сау ұрпақты дүниеге әкелуге қаншама күтім, дайындық керек. Мұндай жағдайларға заңдық тұрғыдан шара қолдану қажет деп есептеймін» - дейді.

Қыздар ережесімен таныстырды: 

•   Қысқаша амандасу рәсімін орындау;
• Орынсыз еліктеп, әлем-жәлем киініп ерсіленбеу;
• Әдепсіздік пен азғындық жолға түспеу;
• Спиртті ішімдіктер ішуден, темекі тартудан аулақ болу;
• Әйел адамға тән өнер түрлерінің барлығын, үй шаруасын меңгеруді үйрену;
• Ұлдар мен ер азаматтар тәртібіне қыздар әдептілігінің зор ықпалы бар екенін дұрыс түсіну;
• Үлкендердің алдын орғытып жолын кеспеу;
• Өтірік, өсек айтпау – ережелерімен таныстырды. 

          «Қыз тәрбиелей отырып, ұлтты тәрбиелейміз» деген қанатты сөздің өзі қыз бала тәрбиесінің қаншалықты маңызды екенін айтып сөзін аяқтады.

Қараша айында 9-11 сыныптар арасында «Ерте жүктіліктің мертеңі қандай?» тақырыбында дәрігерлермен кездесу өтті.

                    Бүгінгі күннің трагедиясы тәрбиеден басталып жатқан жайы бар. Біз көз жұма қарап жүрген бұл өзекті мәселенің мән-жайынан қалың көпшілік хабардар. Өрімдей жас қыздардың басына түскен қасірет олардың өмірінде сызат қалдырды. Ашығын айтар болсақ, бұл күні жеткіншек қыздардың оң жақта отырып-ақ құрсақ көтеруі жиіледі. Бұрындары қысылғанда қуыс таппайтын құбылыс енді бір-екі жел сөзге ұласып, жабулы қазан жабулы күйінде қалатын болды.

                   Біреу біреуге ақыл айтып, жөн сілтейтін заман келмеске кетті. Арды жоғары қоятын қыздарымыз жоқ жерден қылық шығаруда. «Қыз он беске келгенде, шашынан көп жаласы» дегендей, бойжеткен қыздың соңынан қашанда сөз еретіні белгілі. Жастықтың дәмін татпай жатып, зәрін тартатын қыздарымыз көбейді. Бұрындары бір кісі «қызды баққаннан, ешкі баққаным артық» деген екен. Аруларымыз санасыздықтың салдарынан сан соғып қалып жатыр. Бір кездері қазақ қыздарының намысын ерлеріміз найзамен қорғаса, бүгінде кейбір аруларымыздың ары аяқ астында. Ерте жүктіліктің етек алуына кімді кінәлаймыз? Көше кезген көріктісымақ қызды ма, «қызға қырық үйден тыйым салмаған» ата-анасын ба, әлде ойнап-күлген ортасын ба?! Махаббаттың буына мас болып, ерте ұрынатындар сезімнің жетегінде кетеді де, сол сезімге тағдырын билетеді. Ақыл емес, сезім басқарған өмірлерінің әп-сәтте күлі көкке ұшады. Бар қадір-қасиетінен айырылған қыз ертеңгі күніне күмәнмен қарап, болашақ бағытына жол таппай адасады. Аяғының ауырлағанын білгеннен соң психологиялық зардап шегетіні тағы бар. Таяқтың бір ұшы өзіне тиетінін біле тұра, батыл деп тапқан қадамға кіріспек болады. Айтайын десе, анасынан артық ауыз сөз естігісі келмейді. Сосын өзінше шешім қабылдауға тырысады. «Тағдырыма жазылғаны осы шығар» деп, түсік тастауға дейін барады.

                   Жүкті боп қалған қыздардың тірлігін көз алдыңызға елестетіңіз. УЗИ-ге барып, құрсағындағы шарананың ай-күнін біліп алады. Одан қалды, баланы алдырту үшін ақша жинайды. Ақырында бір тоқтамға келеді. Жеке емханаға барып, аборт жасатады. Оның құны туылмаған баланың мерзіміне байланысты. Осындай қадамға барған бір қызды әңгімеге тартып көрдім. Бірақ кейіпкеріміз аты-жөнін жарияламауды өтінді. Оған медбике «2 апта мен 4 ай аралығындағы бойға біткен шарананы қиындықсыз алдыруға болады» деп түсіндірген. Ойланып жатпастан 20 мың теңгеге келіседі. Осының алдында жігіті «үйленем» деп уәде берген. Қыздың аяғы ауыр боп қалғанын біліп, сөзінен тайқып шығыпты. Қыздың мұндай қадамға баруына әлеуметтік тұрмысы әсер еткен. Үйленуіне ата-анасы қарсы болған. «Аш құлақтан тыныш құлақ» деп, ақыры баладан құтылды. Қазіргі таңда жасанды түсік жасатудан өзге, қыздардың қолданып жүрген тағы бір амалы – әртүрлі дәрілерді пайдалану. Таныс арқылы тапқан медбике оған баланы түсіруге көмегі тиеді деген дәрі қабылдауды ұсынады. Кейбір жеке емханалар үшін бұл ақша табудың көзі болып тұрғаны жасырын емес.

             Ардан аттаған қыздың алысқа бармайтыны анық. Қыздардың ерте жүктілікке бой алдыруын әлем гинекологтары былай түсіндіреді: «Қыз балалардың физиологиялық жетілуі ер балаларға қарағанде ерте. Олар жыныстық жетілу кезінде өрескел қателікке бой алдырады. Себебі сол уақытта психологиялық, әлеуметтік өзгерістерге ұшырайды. Қыз баланың жыныстық жетілуі 18 жасқа дейін толық қалыптасады. Сондықтан көбіне сезімге ерік береді». Ал Қызылорда қалалық перзентханасының бас дәрігері Г.Жұмашева: «Қабыну процестерінен бөлек, жүктіліктен тыс аурулар да ерте босануға себепші. Қалада жас қыздардың босануы тым жиілеп кетті немесе азайып бара жатыр деп біржақты айта алмаймыз. 18 жасқа толмаған қыздарды жас босанушылар категориясына қосуға болады. 2011 жылы қалада осы категорияға жататын 18 жасқа жетпеген 77 қыз болса, өткен жылы бұл көрсеткіш 40-ты құрады. 13-15 жастағы қыздар да босанып жатыр. Олардың қандай жағдайда дүниеге сәби әкеліп жатқаны айтпаса да түсінікті. 19 жастағы қыздың үшінші нәрестесін босанғанын білеміз. Қайда асығатынын қайдам?! Біз оларға ешқандай шектеу қоя алмаймыз. Дегенмен, әйел ағзасы бір сәбиін босанғаннан кейін қалыпты жағдайға түсу үшін кем дегенде 2 жыл уақыт қажет. Босанушы жасөспірімдер, ең алдымен, психологиялық тұрғыдан зардап шегеді. 15-тегі қыздың өзі әлі бала емес пе?! Дені сау ұрпақты дүниеге әкелуге қаншама күтім, дайындық керек. Мұндай жағдайларға заңдық тұрғыдан шара қолдану қажет деп есептеймін» - дейді.

           Жас босанушыларға ең қажет дүние – туу туралы куәлік. Ол үшін неке куәлігі сұралатыны белгілі. Неке жасын шегеру процесі арқылы ол да орындалып келе жатыр. Бір сөзбен айтқанда, құжатсыз қалып жатқан бала жоқ. Абыройынан айырылған қыз көлденең көк аттының соңынан еруге мәжбүр болады. Бұрындары ауыл қыздары аңғалдықпен алдауға түсіп қалатын болса, бүгінде бұл жағдайдың құрығына қала қыздары да ілінуде. Жігіттердің қыздардың аузын айға қаратып кететін айласы таусылмай тұр. Сорлап қалатын қыз байғұстың қамын жеп әуре болмайды. Өзінің анасы, апасы, қарындасы жоқтай жауапкершіліктен қаша жөнеледі. «Еркекке емес, екі босағаңа сен» деген ескіден қалған есті сөз бар. Бүгінгінің есінде осы сөз болғаны жөн.

Қазақстанда жыл сайын мектеп пен студенттік кезеңдегі қыздардың 10 мыңы жасанды түсік жасатады. Осыдан-ақ бағамдай беріңіз, қыздарымыздың өз болашақтарына өздері қаншалықты балта шауып жатқанын. Келіспей пішкен тонның келтелігіндей қыздардың ақылы қысқа боп бара жатқаны ма?! Түсік тастаған қыздың екінші рет құрсақ көтеруі екіталай.

Жасанды түсік жасататын қыздардың 30%-ы онкологиялық, гинекологиялық ауруларға шалдығады. Арақ-шарапқа, темекіге әуес бақылаусыз жеткіншектер осы қадамға біртабан жақын. Ата-анасы шектеу қоймаған соң бала да өз тағдырына алаңдай қоймайды. Қазақстан зерттеу агенттігі жүргізген сауалнама қорытындысына сүйенсек, қазіргі таңда 16-17 жастағы қыздардың 30%-ы жыныстық қатынасқа түскен. Ата-аналардың бала сүйгендегі 75% қуанышы алғашқы сәбиіне арналады екен. Ал тұла бойы тұңғышын тұншықтырып жатқандардың жайы мынау.

Желтоқсан айнда «Озар елдің қызы мінезді келеді» тақырыбында 

 пікір талас өткізілді. 

            Мектебімізде   "Озар елдің қыздары мінезді келеді!" тақырыбында пікірталас өтті. Пікір таласқа  9-11 сынып   оқушылары қатысты. Қыз балалардың бойына қазақ қызының бойындағы ұлттық дәстүрімізге сай әдептілік, көріктілік, ептілік, инабаттылық сияқты ұлттық қасиеттерін дарыту мақсатында өткізіліп отырған пікірталас көпшіліктің көңілінен шықты.
                9-11 сынып оқушы қыздары қатысқан пікірталаста оқушылар екі топқа бөлінді. Әр фракцияда үш спикер және екі сарапшыдан болды. Бейнероликтер арқылы өз ұстанымдарының дұрыстығына көпшіліктің көзін жеткізуге тырысты. Әр фракция мүшелері шешендік өнерлерін пайдалана отырып, қазақ қыздарына тән ұлттық мінез қай заманда болмасын өз құндылығы мен өзектілігін жоғалтпауға тиісті екенін дәделдеп бақты.
                Пікірталас барысында қарсы топтар мен көрермендер тарапынан сұрақтар қойылып, жауап беріліп отырды. Пікірталасты қорыта келе сайыскерлер тобы бұрынғы қазақ қыздары мен қазіргі жаңа заман қыздарын салыстыра отырып, өз ұстанымдарын қорғау барысында, қазақ қызы мінезінің артында бүкіл қазақ қыздарының болмысы, ұлттың мінезі тұрғанын ашып көрсете білді.

«Қыз – елдің намысы» демекші жиылған қауымның, оның ішінде жоғары сынып оқушыларының бүгінгі іс-шарадан алған әсерлері мен үйренерлері мол болды. Ұйымдастырушы тараптың да мақсаты сол болатын. Мектебіміздің тәрбие ісінің меңгерушісі Баймахан Ақманат Ермекбайқызы мен әлеуметтік педагог Болысбаева Айнур Аділқызы  бағыттаушы – бақылаушы ретінде оқушыларымызға дұрыс бағыт беріп, қорытынды сөздерін айтып, «осындай өзекті шаралар көптеп ұйымдастырылса екен» деген лебіздерін білдірді.

Қаңтар айында «Қызым саған айтамын....»  тақырыбында өткізілген кездесу. 

         Мектебімізде қаңтар айында 7 сынып оқушылар арасында «Ай - ару» ұйымының жетекшісі Лазгиева З. және  педагог ұйымдаст ұйымдастыруымен «Қызым саған айтамын..» тақырыбында кездесу өтті. Кездесуге  ДТЖО   Баймахан  А., мектеп медбикесі Саманбетова Р.  қатысты. Кездесу барысында оқушылар қоғамдық ортада жүрген азаматтардан қыз бала тәрбиесіне қаттысты сұрақтар қойып бейнероликтер дайындаған. Сонымен слайдтар көрсетілді, өлең шумақтарын мәнерлеп оқыды.                   Кездесуді қорытындылай келе  өз басым қазақ қыздарының  ішкі жан дүниесінің сұлулығына, мәдениеттілігіне, әдептілігіне өзге жұрттар таңдай қағып қараса екен деп армандаймын. Бүгінгі кешімізде  болашақ ұрпақ тәрбиесі, 

оның ішінде қыз балаға дұрыс, өнегелі тәрбие беру жөнінде көптеген пікірлер айтылып,  өз ойларын ортаға салды. Енді осы  қатысып отырған оқушылар өз ойларын қорытындылау үшін таңдалған бір ғана сөзді байланыстыра отырып, пікірлерін қорытындылады.
            Тәрбие, бақыт,сенім, ұлт, кітап, арман,байлық. Сөзерімен оқушылар  өз 
 сөздерін қорытындылады.

Ақпан айында  «Иманды қыз, аяулы ана» тақырыбында өткен

дөңгелек  үстел өтті.

Мақсаты:  - қазақ қызының бойындағы ұлттық дәстүрімізге сай әдептілік, инабаттылық, кішіпейілділік т.б. жан-жақты асыл қасиеттерін таныта білу.

Тәрбие сағатында   әлеуметтік  педагог  А.Болысбаева «Қыздарымыз ибалы болса, ұрпағымыз иманды болады» тақырыбында байыпты баяндама жасап, оқушыларға  ақыл-кеңесін берді.

– Қазіргі заман қыз бала тәрбиесіне ерекше мән беруді қажет етеді. Қыз баланы тәрбиелеу – ұлтты тәрбиелеу деген сөз. Отбасы – қоғамның бір бөлшегі. Ал отбасының алтын қазығы – әйел . Бесігінде жақсы тәрбие алған, үлгі өнеге көрген қыз бала келін болғанда да сол әдетін сақтайды. Кейбір ата-аналар «Бала тәрбиесіне ұстаздар жауапты, олар сол үшін айлық алады» деп бар жауапкершілікті мұғалімдердің мойнына арта салады. Бұл – дұрыс емес. Жас өскіннің тәрбиесіне қоғам болып атсалысуымыз 

Сондай-ақ кездесуде   ұйым жетекші  З.Лазгиева   «Зайырлы қоғамдағы қыз баланың рөлі» тақырыбында, «Қыздар тәрбиесінің дәстүрлі құндылықтармен сабақтастығы» тақырыбында келелі әңгімелер  қозғады.

Басқосу ары қарай сұрақ-жауап түрінде өрбіп, жиынға қатысушылар өзекті мәселелер төңірегінде өзара пікір алмасып, ойларын айтты.

             Жиынды қорытындыла келе инабатты қыз, ұлағатты ұл тәрбиелеу – ата-ананың да, ұстаздар қауымының да міндеті екенін айта келе, бұл бағыттағы жұмыстар ұлттық дәстүрді негізге ала отырып жүйелі жалғасатындығын жеткізді.

 Наурыз айында   «Бәрі де, ана, бір өзіңнен  басталады»

тақырыбында  іс-шара өтті. 

            Мақсаты: Анаға деген сүйіспеншілік сезімдерін арттыру, ананы құрметтеу, сыйлай білуге, оқушылар бойындағы жеке қабілеттері мен таланттарын дамыту, адамгершілікке, ізгілікке, достықты қастерлей білуге тәрбиелеу.

           Безендірілуі: гүлдер, шарлар, нақыл сөздер, интерактивті тақта.(Сахна сыртынан «Қыздар, қыздар, сұлу қыздар» әні етіліп тұрады. Музыка бәсеңдеп, ортаға жүргізушілер шығады.

             Әр көктемнің шырайына шырай беретін, барлық жерлер түрленетін, бір ғажайып күйге енетін, аналарымыз мейірлене, әжелеріміз күлім қағып, қыздарымыз, аруларымыз сұлуланып көктемнің бүкіл дүниежүзі бойынша тойланатын көктемнің ең алғашқы ауқымды мерекесі ол әрине — 8 наурыз, «Халықаралық әйелдер» күні. Тіпті қыз-келіншектер мен ақ жаулықты аналар, әжелер, кішкентай қыздар, бүлдіршіндер барлығы да дерлік бір-бірлерін, жақындарын осы атаулы мерекемен құттықтап, сыйлықтарын ұсынып жатады.

            Мектебімізде «Бәрі де, ана, бір өзіңнен  басталады» тақырыбында мерекелік концерт өткізілді.    

Ана деген жан екен,
 Ана деген ән екен.
                                  Ұстаз - ана, әжелер,
                                 Үстем болсын мерейің,- деп концерт басталды.   Концертке  мектептің  ұлдары   қатысып, ән, би, хор, момнолог, тақпақтар қойылды.

                 Ана баланы тоғыз ай көтеріп, толғатып, дүниеге келтіріп қана қоймайды, оны көзінің қарашығындай қорғап, аялап өсіріп аяғынан тік тұрғызады. Өмір есігін жаңа ашқан баланың бойына елінің рухын сіңіретін, жылуын тарататын ана. Ана баланың амандығын, бақытты, абыройлы болуын тілейді. Бойымыздағы ең жақсы қасиеттер бізге алдымен анадан тарайды. Ендеше, анамызды сыйлап, құрметтейікші!

Қорыта келе:  Осымен бүгінгі «Анасы бар адамдар ешқашан қартаймайды» атты мерекелік кешіміз аяқталды. Көңіл қойып тамашалағандарыңызға көп - көп рахмет! Келесі кездескенше аман – сау болыңыздар! 8 наурыз құтты болсын! Тағы да мерекелеріңізбен!   

Сәуір айында «Қыздарға не жарасымды? » тақырыбында өткен

 сынып сағаттар. 

                      Мақсаты: Қыздарға жат қылықтарды ажырата білуі,  олардыңденсаулығына, ұлт болашағына,  рухани болмысына келтіретін зияны туралы түсініктерін  дамыту.

                    Қыз балалардың жат қылықтардың зияны туралы өзіндік мәні бар түсініктерді  қалыптастыру. Темекі,  ішімдік,  денені жалаңаштау,  тағы да басқа жат қылықтардың денсаулыққа зияны және қыздар тағдырына әсері туралы ақпараттармен бөлісу,  оларды өмірдегі жағдайлармен салыстыра бағалай алдыру. Достармен және құрбылармен күнделікті қарым-қатынаста жаман әдеттерден аулақ болу қағидаларын  ұстануға және өзгелерден де оны  талап ету.

                Отанымыздың да,отбасымыздын да алтын босағасы-әйел адам,әйел-ана,ол да қыз болған. Әрбір ана қыз баласын елге сыйлы, өнегелі,кішіге үлгі болатындай, әркез жақсы жағынан көрсем деп өзінің бойындағы өмірден алған тәлім-тәрбиесін үйретумен болады.   

Тәрбиелі қыз бала қандай болу керек?

1. «Қыздарға жат қылықтар» дегенді қалай түсінесің?

2.   Жағымсыз әдеттерге нені жатқызар едіңіз, неліктен?

3.  Темекі тарту, арақ ішу қыздарға неге керек?

4.    Денені жалаңаштау туралы не ойлайсыздар?

5.    Қыздар арасындағы кофликті? – т.б. сурақтарға әңгімелесу, сұхбаттасу, өз ойларын ашып жеткізіп айта білді

 Қыз- өмірдің қызғалдағы, қыздар –болашақ ана,бақыт-байлық ошағы,адамзаттың өсіп-өркендеп,тәлім-тәрбие алатын қасиетті ұясы.Рухани байлығы –білім мен тәрбие. Киім киісі,жүріп-тұрғаны көңілге қонымды,күнделікті сабағын тиянақты оқып жүретін оқушыны ұстазы да,ата-ана да мақтаныш тұтады. Бүгінгі тарбие сагатынан алган мәліметтерді бойларына ойларына тоқып аласындар деген уміттемін. Келешекте өз урпақтарына жеткізе білесіндер деп сенемін.

                     «Киіміне қарай қарсы алып, ақылына қарай шығарып салады» деген. Әрбір қыз бала өзінін кейінгілерге үлгі болу керек. Үлкенді сыйлайтын,кішіні сипайтын-жақсы қыз,өнегелі,тәрбиелі қыз. Ақ жолға бастайтын жеті жетекші бар, бойына сіңіре білген,қалыптастыра білген адам-тәрбиелі адам. 
 1.Адамның басшысы-ақылы. 
 2.Жетекшісі-талап. 
 3.Жолаушысы-ой. 
 4.Жолдасы-кәсіп. 
 5.Қорғаны-сабыр

6.Қорғаушысы-мінез. 
 7.Сынаушысы-халық 
                Қазақ халқы қызының жазылмас дертке ұшыраумауы үшін, жаза қадам баспауы үшін мынадай оң түрлі талап қойған: 
 1. Әдепті болу. 
 2.Ар-ожданы пәк болу. 
 3.Кеңпейіл, кешірімді болу. 
 4.Мейір-шапағатты болу 
 5.Ақыл-парасатты болу 
 6.Сабырлы-салмақты болу 
 7.Адал,ақ жарқын болу 
 8.Моральді-мұратты болу 
 9. Өжет,батыл болу 
 10.Ұят намысты болу. 

 Наурыз айында   «Қыз сыны -2023»,  «Қыз  - ұлт болашағы» тақырыбында  

5 – 10 сыныптар  арасында өткен байқаудың мәліметі.

            Мақсаты:  Қыз балалардың жан дүниесіндегі көркемдік талғамын қалыптастыру, қазақ халқының қыз тәрбиелеу салт - дәстүріне байланысты әдептілікке, инабаттылыққа, ізеттілікке тәрбиелеу.  Балалардың барлық аналарға деген сүйіспеншілік сезімін ояту, ана еңбегін ардақтап, құрметтеуге, адамгершілікке тәрбиелеу.  Оқушының бойындағы өнері мен дарындылығын дамыту.

Мектебімізде 5-10   сынып қыздары арасында «Қыз сыны» байқауы «Қыз – ұлт болашағы» тақырыбында өтті. Байқауға 5-10  сыныптар арасында    бойжеткен аруларымыз  қатысып, өзара өнерлері мен білімдерін ортаға салды. 

                 Байқаудың басты мақсаттарының бірі – жас ұрпақ қыз балалардың бойына қазақ халқының салт-дәстүрлерін, әдет-ғұрыптарын сіңіру.               Сайыс бес кезеңнен  тұрды: : 1 кезең: «Мен қазақтың қызымын» – сайыстың алғашқы кезеңінде арулар өз-өздерін таныстыруы, 2 кезең:  «Білім мен дәстүр» кезеңінде арулар салт-дәстүрге қатысты қойылған сұрақтарға жан-жақты, толық жауап беруге, 3 кезең: "Зияткерлік бөлімі" «Ойлай білген оя да біледі» – арулар ою-өрнек өнерін көрсетеді, шығу тарихын таныстырады, 4 кезең: «Қонақ күте білеміз бе?» тағам дайындау, 5 кезең:Шығармашылық сайыс. сән үлгісін 

Бас жүлдеге  6 «г» сынып оқушысы Муратбай Нурдана ие болды,  1 орын  6 «ә» сынып оқушысы Қаржау Фатима мен 6 «а» сынып оқушысы Эркинбай Жансая,   2 орын  7  «б» сынып оқушысы Қайратқызы  Назира мен 6 «в» сынып оқушысы Рахат Қымбат,  3 орын  7 «д» сынып оқушысы Мухаметжанова Алина,  6 «б» сынып оқушысы Нажмадин Аяла мен 6 «д» сынып оқушысы Лазгиева Наиля  марапатталды.

Сайысқа түскен қыздар арасында.  Бас жүлдеге 5 «г» сынып оқушысы Орынбаева Ханшайым   ие болды,  1 орын  5 «д» сынып оқушысы Карамаддин Ақмөлдір,   2 орын  5 «ә» сынып оқушысы Құрманхан Інжу мен 5 «б» сынып оқушысы Таңжарық Құралай,  3 орын 5 «а» сынып оқушысы Бауыржанқызы Анеля, 5 «в» сынып оқушысы Әсетқызы Сезім мен 5 «е» сынып оқушысы Әділбек Алима ие болды және 5 «е» сынып оқушылары Идрисова Тасмина «Инабатты ару»  мен Орынтай Балнур «Бұрымды»  ару номинациялар бойынша  марапатталды

                Сайысқа түскен қыздар арасында.  Бас жүлдеге 8  «в» сынып оқушысы Нұржанқызы Маржан  ие болды,  1 орын  10 «а» сынып оқушысы Тұрмаханова Нұрдана мен 9 «а» сынып оқушысы  Имангелді Аяулым,   2 орын  9  «д» сынып оқушысы Асратова  Эсмина, 9 «ә» сынып оқушысы Әдешбай Аяулым мен 9 «г» сынып оқушысы Эшмұхан  Аяулым,  3 орын   8 «д» сынып оқушысы Османова  Севиль  және  8 «г» сынып оқушысы  Иванова  Жадыра   «Инабатты ару»  мен Азизова  Назира   «Көрікті»  ару номинациялар бойынша  марапатталды.

             Мақсаты:  Оқушыларға  адам   денсаулығының  қымбаттылығын, өмір сүру үшін қажеттілігін,  басты  байлық екенін ұғындыру. Тазалыққа, спортқа, еңбексүйгіштікке  тәрбиелеу.

             Мектебімізде медбике Р.Саманбетова сөз бастады кейбіреулерге ер адамның гигиенасы дегеннің ешбір мәні жоқ сияқты көрінеді. Тіпті, көзі ашық деген адамдардың өздері кейде ер адамдар сақтауға міндетті қарапайым гигиеналық ережелерден бейхабар екендігін дәрігерлік тәжірибелерден көруге болады.   Ұлдардың бәріне қозғалу, дене еңбегімен айналысу керек. Су процедуралары – душ, сумен құйыну, ысқылану ағзаны шынықтырып, сергітеді, терінің гигиеналық жақсы күйін сақтауға көмектеседі. Міндетті түрде күн сайын аяқты жуып, шұлық ауыстырып тұру қажет. Дымқыл тері эпидермофитонның – тері мен тырнақтың грибокты ауруының қоздырғыштары өніп-өсуіне қолайлы орта болып табылады. Бұл көбінесе артық тершеңдікке бейім және гигиена ережелерін сақтамайтын адамдардан дамиды.

            Күнде кешке  душ қабылдауды естен шығармаңыздар. Бұл теріні тазартып қана қоймайды, сонымен бірге тердің иісін, шаршағандықты қолмен сылағандай жояды. 

           Ұлдардың  киіміне деген гигиеналық талаптар онша  күрделі емес. Естеріңізге сала кетелік: синтетикалық маталардан тігілген көйлектерді күн сайын, тіпті болмағанда күнара жуған дұрыс.

            Әдетте 16 – 17 жастағы бозбаланың беттерінде, үстіңгі ерні мен иегінде селдір және жұмсақ түк шыға бастайды. Егер бұларды жүйелі түрде қыратын болса, мұның өзі сақал-мұрттың өсуін тездетіп, түктің қатқылдануына ықпалын тигізеді. Шамамен 19 – 20 жастан қырынған жөн.Қорытынды: Гигиена, денсаулық, сұлулық – сабақтас түсініктер. Ұлдар үшін осы айтылған ұғымдардың мәні тазалықтың, салауаттылықтың, жинақтылықтың тығыз ұштасуында. Ал сыртқы сипаттармен әрқашан ішкі ұстамдылық, күштілік, батылдық қатар жүреді деп медбике кеңесін айтып аяқтап, С.Исматов сол себептен ұлдар жеке бас гигиенасын күнделікті ұстанған жөн  деп  сөзін аяқтап, оқушылар тарасты.

            Мақсаты: Анаға деген сүйіспеншілік сезімдерін арттыру, ананы құрметтеу, сыйлай білуге, оқушылар бойындағы жеке қабілеттері мен таланттарын дамыту, адамгершілікке, ізгілікке, достықты қастерлей білуге тәрбиелеу.

           Безендірілуі: гүлдер, шарлар, нақыл сөздер, интерактивті тақта.(Сахна сыртынан «Қыздар, қыздар, сұлу қыздар» әні етіліп тұрады. Музыка бәсеңдеп, ортаға жүргізушілер шығады.

             Әр көктемнің шырайына шырай беретін, барлық жерлер түрленетін, бір ғажайып күйге енетін, аналарымыз мейірлене, әжелеріміз күлім қағып, қыздарымыз, аруларымыз сұлуланып көктемнің бүкіл дүниежүзі бойынша тойланатын көктемнің ең алғашқы ауқымды мерекесі ол әрине — 8 наурыз, «Халықаралық әйелдер» күні. Тіпті қыз-келіншектер мен ақ жаулықты аналар, әжелер, кішкентай қыздар, бүлдіршіндер барлығы да дерлік бір-бірлерін, жақындарын осы атаулы мерекемен құттықтап, сыйлықтарын ұсынып жатады.

            Мектебімізде «Бәрі де, ана, бір өзіңнен  басталады» тақырыбында мерекелік концерт өткізілді.        

Ана деген жан екен,
 Ана деген ән екен.
                                  Ұстаз - ана, әжелер,
                                 Үстем болсын мерейің,- деп концерт басталды.  Концертке   мектептің  ұлдары  қатысып, ән, би, хор, момнолог, тақпақтар қойылды.

                 Ана баланы тоғыз ай көтеріп, толғатып, дүниеге келтіріп қана қоймайды, оны көзінің қарашығындай қорғап, аялап өсіріп аяғынан тік тұрғызады. Өмір есігін жаңа ашқан баланың бойына елінің рухын сіңіретін, жылуын тарататын ана. Ана баланың амандығын, бақытты, абыройлы болуын тілейді. Бойымыздағы ең жақсы қасиеттер бізге алдымен анадан тарайды. Ендеше, анамызды сыйлап, құрметтейікші!

            Қорыта келе:  Осымен бүгінгі «Анасы бар адамдар ешқашан қартаймайды» атты мерекелік кешіміз аяқталды. Көңіл қойып тамашалағандарыңызға көп - көп рахмет! Келесі кездескенше аман – сау болыңыздар! 8 наурыз құтты болсын! Тағы да мерекелеріңізбен!